Positief opvoeden: Schermtijd

Het is nog leuker als iedereen uit het gezin eens noteert hoe lang hij achter een scherm zit en vooral wat hij doet

Kun je de schermtijd van kinderen nog beperken, als ze zoveel meer met hun mobiele apparaten doen dan alleen maar Minecraft? Ooit was het leven simpel. Toen speelde mijn zoon games op zijn iPad. We spraken af dat ie dat twee uur per dag mocht doen”, schrijft een vader. ”Nu hij veertien is, is alles anders. Hij kijkt ook YouTube-filmpjes op zijn mobiel, volgt series op Netflix, en als ik hem aanspreek dat zijn heilige scherm eens uit moet, zegt hij: ’maar ik ben net een spannend boek aan het lezen!’ Dat klopt dan nog ook.” Het is lastiger om streng te zijn, merkt vader. En áls hij al tijden zou afspreken, valt het lezen van een digitaal boek er dan binnen of buiten?
Voorlichtingssite Mijnkindonline adviseert max drie uur per dag boven de twaalf jaar. Grenzen stellen is altijd zinvol, staat er, omdat kinderen zich zo leren beheersen.
Volgens Justine Pardoen moet de vader wel bedenken waarom het veelvuldig gebruik van de mobiele middelen hem ergert. Is hij bang dat zijn zoon te weinig contact heeft met leeftijdsgenoten of komt de jongen niet toe aan zijn huiswerk? Doet hij dit ook tijdens het eten, bij oma?
Alleen maar beperken om het beperken, werkt averechts, weet de hoofdredacteur van Ouders Online en oprichter van Bureau Jeugd & Media. Een veertienjarige kun je moeilijk nog naar buiten sturen om te spelen. Op school is hij bovendien al de hele dag onder de mensen en als hij sport krijgt hij volop beweging. ”Een puber trekt zich liever terug op zijn kamer en vindt het nu eenmaal fijn om een onnozel serietje te kijken of een spelletje te doen. Als je inbreekt op het moment dat hij iets leuks aan het doen is, dan is de kans groot dat er ruzie van komt. Dan ben je voor hem alleen maar een zeurende ouder. Het schermgebruik zal er zeker niet mee verminderen.” Pardoen kan het nog sterker vertellen: er is een verband tussen zeurende ouders en problematisch gamegedrag.
De vader moet argumenten aandragen wil hij zijn kind achter het scherm vandaan krijgen. En die zijn er, vertelt ze. Van te veel loeren naar een beeldscherm kan je branderige ogen krijgen en hoofdpijn. Zeker bij kinderen omdat hun zicht nog niet volledig is ontwikkeld. Schermpjes in bed kunnen ook vermoeidheid veroorzaken. Het licht onderdrukt de aanmaak van melatonine, een hormoon dat helpt bij het in slaap vallen. ”En gebrek aan slaap is slecht: voor de groei, de concentratie, zijn cijfers.”
En dan is daar de tabletnek en de kromme rug. Orthopedisch chirurg Piet van Loon waarschuwt al jaren tegen een overdosis scherm-uren. ”Ze hebben grote en negatieve invloed op de gezondheid. Als je nek en hoofd altijd de verkeerde kant op hellen, groei je krom. Rugklachten zijn niet voor niets volksziekte nummer 1.”
Er gaat al veel mis in het onderwijs, waar kinderen nauwelijks nog gymnastiek krijgen en te lang op verkeerde stoelen zitten. Of eigenlijk begint het al met een verkeerde houding in de Maxi-Cosi. Zelfs drie keer in de week sporten is volgens de orthopeed volstrekt onvoldoende om de hanghouding te compenseren. ”Sommige sporten werken zelfs averechts. Voetballertjes hebben te korte hamstrings en kunnen zich nauwelijks voorover buigen, omdat ze hun spieren eenzijdig gebruiken.”
Het lijkt haast een verloren zaak als je de orthopeed hoort praten, maar ouders kunnen grenzen stellen aan bankhangen en de actieve buikligging propageren, desnoods met een kussen onder de ellebogen. ”Leer kinderen een goede basishouding aan: hoofd exact boven de schouders, schouders recht boven de heupen. Prik af en toe eens in die rug en ze zitten weer rechtop.”
En geef het goede voorbeeld, zegt Van Loon. ”Ook wij zitten te vaak onderuitgezakt.”
Justine Pardoen wijst ook op die voorbeeldfunctie. Als je gewoon praat over de nadelen van te veel schermuren, uitleg geeft, dan zijn jongeren best geneigd om naar hun eigen gedrag te kijken. Maar het is nog leuker als iedereen in het gezin eens noteert hoe lang hij achter een scherm zit en vooral wát hij doet.”
Uit dagblad Trouw: rubriek de opvoedvraag

Mocht u vragen over het opvoeden en opgroeien van uw zoon of dochter dan kunt u via telefoonnummer 14072 een afspraak maken bij het Opvoedspreekuur Sociaal  Plein Heerhugowaard.